چکیده

شیشه گری یکی از هنرهای باشکوه ایران در طول تاریخ اسلام است. این هنر و صنعت در سرزمین ایران از دیرباز تجلی گاه آثار شیشه ای برجسته و بی نظیری است که از میزان علاقه مندی، تسلط و مهارت هنرمندان شیشه گر نشان دارد. تنگ های شیشه ای از فراگیرترین و متنوع ترین فرم های کار شده در حوزه شیشه گری ایران بوده و تنگ های گوشتکوبی شکل به سبب ریخت و تزیینات از اهمیت ویژه ای در هنر اسلامی ایران برخوردار می باشند. شناخت و بررسی تنگ های گوشتکوبی شکل با تمرکز به بررسی عناصر ثابت و متغیر تشکیل دهنده فرم تحت عنوان ریخت شناسی، می تواند رهیافتی در مطالعه هنر شیشه گری ایران باشد. بدین منظور در جستجوی یافتن پاسخ این پرسش اساسی که تنگ های شیشه ای گوشتکوبی شکل ایران در سده های 7-1 ه.ق به لحاظ عناصر فرمی ثابت و متغیر دارای چه ویژگی های بصری هستند؟ به جمع آوری نمونه ها و بررسی آن ها اقدام شده است. این پژوهش بر پایه مطالعات کتابخانه ای و به شیوه توصیفی-تحلیلی شکل گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که عناصر ثابت تنگ های مزبور شامل مخزن، گردن و دهانه بوده و مخزن بیشترین حجم تزیینات را دارا می باشد. تزیینات این تنگ ها در دو بخش انتزاعی محض و شمایلی-انتزاعی قابل پیگیری است. اندازه قطر گردن تنگ های گوشتکوبی در محل اتصال به مخزن نسبت به قسمت دهانه آن بزرگ تر بوده و در انتهای گردن سطح دایره ای مسطح و پهنی وجود دارد که به عنوان مانعی از لیز خوردن دست هنگام استفاده از تنگ، توسط هنرمند شیشه گر در نظر گرفته شده است.

کليدواژه ها

ریخت شناسی، هنر شیشه گری ایران، تنگ های گوشتکوبی.

کد مقاله / لینک ثابت به این مقاله

برای لینک دهی به این مقاله، می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است :

نحوه استناد به مقاله

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:
زمانی سعدآبادی، معصومه، شمیلی، فرنوش، 1400، ریخت شناسی تنگ های شیشه ای گوشتکوبی شکل در دوره اسلامی ایران، دومین کنفرانس ملی دوسالانه باستان شناسی و تاریخ هنر ایران، http://openaccess.ir/c/arcart2/paper_75991

دیگر مقالات این رویداد

نماد شناسی نقوش آئینی علم های مذهبی ایران

سازهای دوتایی و مفهوم نمادین آنها در فرهنگ کردستان

مقایسه تطبیقی نگاره های شاهنامه صفوی شاملو با توصیفات مندرج در شاهنامه

ارزیابی و چالش‌های گاهشناختی فرهنگ عصر آهن در خراسان؛ لزوم تقسیم‌بندی جامعه‌شناختیِ سیاسی به جای تقسیم بندی کلاسیک

بررسي تطبيقي نقوش تزئيني معماري گنبد سلطانيه با نگاره هاي شاهنامه دموت

بررسی سنگ قبرهای دوران اسلامی شهرستان آران وبیدگل

پژوهشی پیرامون هنر و معماری ممالیک بحری مصر

بررسی و مطالعه نقشمایه درب های خانه های سنتی بافت تاریخی شهر بیرجند

بررسي و طبقه بندی محتوای کتيبه های پهلوی مسکوکات تراز ساسانی تبرستان در قرون اول و دوم هجری